بسیار مشتاقم که درباره تربیت صحیح اسلامی مطالعه داشته باشم و گوش دل بسپارم به ظرایفش. این چند وقت در باب نصیحت می خواندم و خطوطی که در احادیث برای این امر مشخص شده. تعارض برخی از بخش های آن با آنچه در فرهنگ ما به عنوان نقد کردن و انتقاد پذیری شکل گرفته، برایم جالب بود.
نصیحت در فرهنگ اسلامی دو محور اصلی دارد، یکی به زیبایی نصیحت کردن و دیگری به زیبایی نصیحت شنیدن، که اهمیت و ضرورت هر دو مورد در احادیث ذکر شده اند*. در این فضا برای افراد حقوقی تعریف شده و چارچوبی جهت احترام به این حقوق. به عنوان مثال امام جواد (ع) می فرمایند :
"حقّ نصیحت خواه این است که به راه صحیحى که مى دانى مى پذیرد، راهنمائیش کنى و سخن در حدّ درک و فهم و عقلش بگویى که هر عقلى ظرفیت مخصوص خود را دارد و روش تو باید همراه با مهربانى و رحمت باشد.
و حقّ نصیحت کننده این است که نسبت به او فروتنى کنى، دل را براى فهم نصیحتش آماده نمایى و به سخنانش گوش دهى و اگر گفتارش درست بود خدا را شکر گویى و بپذیرى و حق شناسى کنى..."
براستی زیباست اینکه این رفتارها را به عنوان حقی برای دیگران برشماریم. اگر فردی ما را نصیحت کرد حقی که بر گردن ما دارد شنیدن درست سخنان اوست و حق شناسی و ما نیز حق سخن به نیکویی گفتن و احترام به شخصیتمان را در مقابل او داریم.
در باب این سخن به نیکویی گفتن یکی از مقوله های مهم گفتار محبت آمیز و همچنین احترام به شخصیت افراد در جمع است. امام حسن عسگری (ع) فرموده اند:
هر کس برادر (دینى) خود را پنهانى نصیحت کند، او را آراسته و اگر آشکارا نصیحتش نماید ارزش او را کاسته است.
خیلی موضوع ظریف و حائز اهمیتی است. گاه می پنداریم اگر فردی ما را نصیحت کند به ساحت مقدس ما توهین کرده و اسائه ادب نموده. هر وقت چنین رفتاری داشتیم باید یک چراغ خطر برایمان روشن شود که قلبمان بوی عجب و تکبر گرفته.... بوی نفاق... باید بترسیم از آنکه خود را زیادی تحویل گرفته ایم و بزرگ شمرده ایم... البته آنطرفش هم وجود دارد، هر وقت به خود اجازه دادیم با هر لحنی زبان به نصیحت دیگران بگشاییم و در جمع آنها را خرد کردیم باید بهراسیم که داریم حقی را ضایع می کنیم...
اینها را که می خوانم خوب می فهمم آن زمانهایی که دیگران از من رنجیده اند از راه درست فاصله گرفته بودم....
* بلند مرتبه ترین مردم نزد خداوند در روز قیامت کسى است که در روى زمین بیشتر در نصیحت و ارشاد مردم قدم بردارد (پیامبر صلی الله علیه و آله).
موعظه را بپذیر و به آن عمل کن، زیرا موعظه نزد مؤمن از عسل ناب شیرین تر است و براى منافق از بالا رفتن از پله بر پیر مرد کهنسال دشوارتر است (لقمان حکیم).
مؤمن نیازمند سه چیز است: توفیقى از پروردگار، پند دهنده اى از درون خویش و پذیرش از نصیحت کنندگان (امام جواد علیه سلام).
in post.....:) kheili khoshhalam.... kheili khodara shokr mikonam... kheili....
سلام عزیز جان :)
آدرس ip رو بگذارم اینجا؟
:)
اگر صلاح می دونین این موضوع تربیت اسلامی را هم جز سر فصل ها دسته بندی کنید. اگر لطف بفرمایید و ادامه بدهید ارزشمند است .
چشم خواهر جان
چشمتون از بلا دور
:)
man ham ba list kardane in mozu kheili movafegham
yeki az dustan dar morede mabahese kahf migoftand salighe shakhsishun be samte masa'ele ejtema'ie.
man har do daste va har do negahe ghavi ra dust daram, va be nazaram mobahese dar har do mored arzeshmande
salam
bazi ha khareji shodan ma ham goftim az ghafele ja namanim
:))
ba ehteram