نگاه ماشینی به روابط انسانی

مطلب اخیر وبلاگ یکی از دوستان بهانه ای شد تا این متن را بنویسم. ایشون برای انتخاب همسر معیار "low maintenance" را مطرح کرده بودند. نحوه تحلیلشون من را به یاد فیلم های علمی تخیلی انداخت. فضایی که در آن اگر مرد یا زنی در زندگیش احساس تنهایی کرد، به راحتی به سراغ کاتالوگ ربات های مختلف می ره، از میان آنها رباتی را که کارایی بالا و هزینه نگهداری پایین تری داره سفارش می ده و پس از چند دقیقه آن را تحویل می گیره. بعد از گذشت اندک زمانی هم آن را با مدل جدید که کارایی بیشتر و هزینه پایین تری داره عوض می کنه و قبلی را همانطور که در فیلم ها نشون می ده به زباله دانی ربات ها می اندازه، جایی که پر از ربات های درب و داغونه. در این فیلم ها حرفی از عشق و عاطفه نیست. همه چیز در ویژگی های فیزیکی خلاصه شده.

فضای آن مطلب از نبود عاطفه و ارزش های عالی انسانی رنج می برد. دید حاکم انسان را در حد یک ماشین تقلیل داده بود. ماشین هایی که تنها دارای یک بعد فیزیکی هستند، اما انسانها علاوه بر آن، دارای روح و یا روانی هستند که در تحلیل رفتارهاشون بسیار حائز اهمیتند.

متاسفانه من در ازدواج های سنتیمون، البته نه در همه آنها، این دید ماشینی را تا حدی می بینم. انگار واقعا دارن یک ربات خریداری می کنن. فقط به بررسی معیارها می پردازند و حرفی از ارتباط عمیق روحی زده نمی شه. ارتباطی که در آن تنها یک لبخند بتونه تمام خستگیهایت را از تنت بیرون کنه. ارتباطی که در آن وقتی در کنارشی خودت را به خدا نزدیک تر حس کنی. 

پ.ن ۱: فکر نمی کنم منظور نویسنده آن مطلب چیزی که من تصویر کردم باشه. منظورشون را درک می کنم اما نوع بیانشون من را به این فضا برد.

پ.ن 2: خیلی wall.e را دوست دارم، خیلی زیاد. عکسش را می بینم شاد می شم.

پ.ن 3: امروز نکته دیگری نیز به ذهنم رسید. اشکالی که من در مطلبشون می بینم را با یک مثال توضیح می دم. فرض کنید بخواین به فرزندتون درباره 2 موضوع خرید اسباب بازی و یا انتخاب دوستانش کمک کنید. در مورد اسباب بازی، می توان معیارهای مختلف فیزیکی را به راحتی بیان کرد. به عنوان مثال بودجه در نظر گرفته شده، طول عمر آن وسیله و غیره. حالا فرض کنید درباره انتخاب دوست به فرزندتون هم با همین دید برخورد کنید. معیار هاتون اینها باشند که قد و وزنش متناسب باشه، پدرش شغل خوبی داشته باشه، وقتی می آد خونمون خیلی خوراکی نخوره، کلا زیاد وقتت رو نگیره و سر و صدا هم نداشته باشه. شاید این معیارها در جای خودشون حائز اهمیت باشند اما بیانشون بدون تشابهات شخصیتی، وجود علاقه، مهربان بودن، همبازی خوب و دلسوز بودن عجیب به نظر می رسه.